árvores
PSV – 2027
Em domingo de sol e azul, torna-se quase obrigatório um
passeio no parque. A bicicleta corre feliz ao longo do breve percurso. Um bom
livro vem junto.
Tomo assento num banco, sob o sol tépido de meia estação,
rodeado de árvores calmas e pensativas. Quase não há vento, apenas um leve
aceno de felicidade.
Começo a ler, e a intriga é cheia de vida, de frases bem
construídas, de sutilezas psicológicas. A luz do sol bate em cheio nas páginas
bem impressas.
Aos poucos, um ruído leve desvia meu olhar. É um pai a
chutar bola com o filho. O menininho, de seus cinco anos, talentoso futebolista,
testa o goleiro-pai, entre duas árvores que pacientemente servem de traves.
Rede não é preciso. As exclamações do pai a elogiar os chutes do valente atleta
me arrebatam a alma. Fico ali, a contemplar um pai e um filho que chutam bola,
embevecido. O livro fica para depois.
A vida é quase impossível, sem literatura. A vida é
totalmente impossível, sem a sábia paciência das árvores.
arboj
En dimanĉo de suno kaj bluo, fariĝas
preskaŭ devo promeni en parko. La biciklo rapidas feliĉa laŭ la nelonga vojo.
Bona libro venas kune.
Mi eksidas sur benko, sub varmeta suno
en meza sezono, ĉirkaŭata de trankvilaj, pensemaj arboj. Preskaŭ ne estas
vento, nur delikata gesto de feliĉo.
Mi komencas la legadon, kaj la intrigo
estas plena de vivo, de bone konstruitaj frazoj, de psikologiaj subtilaĵoj. La
suna lumo plene frapas la bone presitajn paĝojn.
Iom post iom, delikata brueto deturnas
mian rigardon.Tio estas patro ludanta piedpilkon kun sia filo. La eble kvinjara
knabeto, talenta futbalisto, provas venki la golistopatron, inter du arboj,
kiuj pacience funkcias kiel golejotraboj. Reto ne necesas. La ekkrioj de la
patro, kiu laŭdas la piedbatojn de la brava atleto forkaptas mian animon. Mi
restas tie, en fascina kontemplado de patro kaj filo, kiuj piedpilkas. La
libro restas flanke.
La vivo estas preskau neebla sen
literaturo. La vivo estas tute neebla sen la saĝa pacienco de arboj.
árvores
PSV – 2027
Em domingo de sol e azul, torna-se quase obrigatório um
passeio no parque. A bicicleta corre feliz ao longo do breve percurso. Um bom
livro vem junto.
Tomo assento num banco, sob o sol tépido de meia estação,
rodeado de árvores calmas e pensativas. Quase não há vento, apenas um leve
aceno de felicidade.
Começo a ler, e a intriga é cheia de vida, de frases bem
construídas, de sutilezas psicológicas. A luz do sol bate em cheio nas páginas
bem impressas.
Aos poucos, um ruído leve desvia meu olhar. É um pai a
chutar bola com o filho. O menininho, de seus cinco anos, talentoso futebolista,
testa o goleiro-pai, entre duas árvores que pacientemente servem de traves.
Rede não é preciso. As exclamações do pai a elogiar os chutes do valente atleta
me arrebatam a alma. Fico ali, a contemplar um pai e um filho que chutam bola,
embevecido. O livro fica para depois.
A vida é quase impossível, sem literatura. A vida é
totalmente impossível, sem a sábia paciência das árvores.
arboj
En dimanĉo de suno kaj bluo, fariĝas
preskaŭ devo promeni en parko. La biciklo rapidas feliĉa laŭ la nelonga vojo.
Bona libro venas kune.
Mi eksidas sur benko, sub varmeta suno
en meza sezono, ĉirkaŭata de trankvilaj, pensemaj arboj. Preskaŭ ne estas
vento, nur delikata gesto de feliĉo.
Mi komencas la legadon, kaj la intrigo
estas plena de vivo, de bone konstruitaj frazoj, de psikologiaj subtilaĵoj. La
suna lumo plene frapas la bone presitajn paĝojn.
Iom post iom, delikata brueto deturnas
mian rigardon.Tio estas patro ludanta piedpilkon kun sia filo. La eble kvinjara
knabeto, talenta futbalisto, provas venki la golistopatron, inter du arboj,
kiuj pacience funkcias kiel golejotraboj. Reto ne necesas. La ekkrioj de la
patro, kiu laŭdas la piedbatojn de la brava atleto forkaptas mian animon. Mi
restas tie, en fascina kontemplado de patro kaj filo, kiuj piedpilkas. La
libro restas flanke.
La vivo estas preskaŭ neebla sen
literaturo. La vivo estas tute neebla sen la saĝa pacienco de arboj.
grito
Chegou a casa à noite, depois de um dia cheio de afazeres inúteis.
Quando abriu o cadeado do portão, ouviu um grito desesperado, pavorosamente sonoro
e longo, a chamá-lo pelo nome. Aquilo fendeu o oco da noite com uma espantosa violência
imaterial. Ele se virou. A rua estava deserta, nenhum vizinho à porta, nenhum
canto onde alguém pudesse esconder-se, nenhuma janela acesa. O vazio. O asfalto
e a amendoeira dormiam placidamente.
Entrou e foi buscar o quadro de Munch. Nunca o compreendera
tão bem.
krio
Li
alvenis hejmen vespere, post tago plena de senutilaj aferoj. Kiam li malfermis
la pendseruron de la ferpordo, li ekaŭdis furiozan krion, timige laŭtan kaj
longan, vokantan lian nomon. Tio fendis la vakuon de la nokto per mirindega
nemateria perforto. Li sin turnis. La strato estis senhoma, neniu najbaro ĉe la
pordo, neniu angulo kie iu povus sin kaŝi, neniu lumanta fenestro.
Malpleno. La asfalto kaj la migdalarbo trankvile dormadis.
Li
eniris kaj serĉis la pentraĵon de Munch. Li neniam antaŭe ĝin komprenis tiel
bone kiel nun.
grito
Chegou a casa à noite, depois de um dia cheio de afazeres inúteis.
Quando abriu o cadeado do portão, ouviu um grito desesperado, pavorosamente sonoro
e longo, a chamá-lo pelo nome. Aquilo fendeu o oco da noite com uma espantosa violência
imaterial. Ele se virou. A rua estava deserta, nenhum vizinho à porta, nenhum
canto onde alguém pudesse esconder-se, nenhuma janela acesa. O vazio. O asfalto
e a amendoeira dormiam placidamente.
Entrou e foi buscar o quadro de Munch. Nunca o compreendera
tão bem.
krio
Li
alvenis hejmen vespere, post tago plena de senutilaj aferoj. Kiam li malfermis
la pendseruron de la ferpordo, li ekaŭdis furiozan krion, timige laŭtan kaj
longan, vokantan lian nomon. Tio fendis la vakuon de la nokto per mirindega
nemateria perforto. Li sin turnis. La strato estis senhoma, neniu najbaro ĉe la
pordo, neniu angulo kie iu povus sin kaŝi, neniu lumanta fenestro.
Malpleno. La asfalto kaj la migdalarbo trankvile dormadis.
Li
eniris kaj serĉis la pentraĵon de Munch. Li neniam antaŭe ĝin komprenis tiel
bone kiel nun.
colhe o verso
PSV maio2023
Colhe o verso enquanto ele paira, ao alcance.
Toma-o teu
com as mãos nuas, lavadas,
guarda-o na algibeira da alma
para o justo momento
em que a vida to pedir.
Não o deixes à deriva, como fazes com os dias,
não o ponhas de lado,
nem te distraias dele como dos crepúsculos de outono.
O verso te será cobrado no diâmetro das tuas pupilas,
na largura da tua respiração,
no comprimento dos teus passos.
Cuida do verso como de um infante frágil,
um copo d’ água,
uma carícia na face.
Verso e vida,
vida, verso,
um.
Kaptu la verson dum ĝi ŝvebas atingebla.
Prenu ĝin via
per nudaj lavitaj manoj,
metu ĝin en la poŝon de la animo
por la ĝusta momento
kiam la vivo ĝin petos de vi.
Ne lasu ĝin vagi, kiel vi agas kun la
tagoj,
ne metu ilin flanken,
nek distru vin per ili kiel per la
aŭtunaj krepuskoj.
La verson oni postulos de vi laŭ la
diametro de viaj pupiloj,
laŭ la larĝo de via spirado,
laŭ la longo de viaj paŝoj.
Zorgu pri la verso kiel pri malfortika
infano,
pri glaso da akvo,
pri kareso sur la vizaĝo.
Verso kaj vivo,
vivo, verso,
unu.
colhe o verso
PSV maio2023
Colhe o verso enquanto ele paira, ao alcance.
Toma-o teu
com as mãos nuas, lavadas,
guarda-o na algibeira da alma
para o justo momento
em que a vida to pedir.
Não o deixes à deriva, como fazes com os dias,
não o ponhas de lado,
nem te distraias dele como dos crepúsculos de outono.
O verso te será cobrado no diâmetro das tuas pupilas,
na largura da tua respiração,
no comprimento dos teus passos.
Cuida do verso como de um infante frágil,
um copo d’ água,
uma carícia na face.
Verso e vida,
vida, verso,
um.
Kaptu la verson dum ĝi ŝvebas atingebla.
Prenu ĝin via
per nudaj lavitaj manoj,
metu ĝin en la poŝon de la animo
por la ĝusta momento
kiam la vivo ĝin petos de vi.
Ne lasu ĝin vagi, kiel vi agas kun la
tagoj,
ne metu ilin flanken,
nek distru vin per ili kiel per la
aŭtunaj krepuskoj.
La verson oni postulos de vi laŭ la
diametro de viaj pupiloj,
laŭ la larĝo de via spirado,
laŭ la longo de viaj paŝoj.
Zorgu pri la verso kiel pri malfortika
infano,
pri glaso da akvo,
pri kareso sur la vizaĝo.
Verso kaj vivo,
vivo, verso,
unu.
dia das mães
PSV 2019
Sua mãe padecera de uma amargura incurável. O mundo lhe
soava hostil; a vida, um massacre. Cultivava um espírito crítico, sombrio e
impiedoso. Educava os filhos com
reprimendas cortantes e apontava as pessoas com indisfarçável suspeição. Tinha
uma queda estética pela ironia e pelo pessimismo. Sabia escolher com finura a
palavra ferina. Sua mãe dizia, convicta: aqui é um lugar de puro sofrimento.
No entanto,
deixou-lhe por herança o gosto pelo anoitecer, junto ao mar; e pelo fascínio da música
de Mozart. Por isso, todos os anos, no dia das mães, ele ouve, com lágrimas nos
olhos, a Lacrimosa.
Tago de patrinoj
Lia patrino suferis de nekuracebla
angoro. La mondo sonis al ŝi malamika; la vivo, ia masakro. Ŝi kultivis ian
kritikeman, sombran, senindulgan spiriton. Edukis siajn gefilojn per mordaj
riproĉoj kaj montris la homojn kun klara suspektemo. Havis ian estetikan guston
por ironio kaj pesimismo. Sciis elekti kun subtileco la vundan parolon. Lia
patrino diradis, konvinkita: ĉi tiu estas loko de pura suferado.
Tamen, ŝi lasis al li kiel heredon la
plezuron de vesperiĝo ĉe la maro; kaj de la rava muziko de Mozart. Tial,
ĉiujare, okaze de la tago de patrinoj, li aŭdas, kun larmoplenaj okuloj, la Lacrimosa.
dia das mães
PSV 2019
Sua mãe padecera de uma amargura incurável. O mundo lhe
soava hostil; a vida, um massacre. Cultivava um espírito crítico, sombrio e
impiedoso. Educava os filhos com
reprimendas cortantes e apontava as pessoas com indisfarçável suspeição. Tinha
uma queda estética pela ironia e pelo pessimismo. Sabia escolher com finura a
palavra ferina. Sua mãe dizia, convicta: aqui é um lugar de puro sofrimento.
No entanto,
deixou-lhe por herança o gosto pelo anoitecer, junto ao mar; e pelo fascínio da música
de Mozart. Por isso, todos os anos, no dia das mães, ele ouve, com lágrimas nos
olhos, a Lacrimosa.
Tago de patrinoj
Lia patrino suferis de nekuracebla
angoro. La mondo sonis al ŝi malamika; la vivo, ia masakro. Ŝi kultivis ian
kritikeman, sombran, senindulgan spiriton. Edukis siajn gefilojn per mordaj
riproĉoj kaj montris la homojn kun klara suspektemo. Havis ian estetikan guston
por ironio kaj pesimismo. Sciis elekti kun subtileco la vundan parolon. Lia
patrino diradis, konvinkita: ĉi tiu estas loko de pura suferado.
Tamen, ŝi lasis al li kiel heredon la
plezuron de vesperiĝo ĉe la maro; kaj de la rava muziko de Mozart. Tial,
ĉiujare, okaze de la tago de patrinoj, li aŭdas, kun larmoplenaj okuloj, la Lacrimosa.
pessimismo
Começam a saltitar na internet vídeos atentando para o perigo de
ficarmos todos muito tempo ao telefone. E tais alertas nos vêm por telefone!
Alega-se que o telefone e seu conteúdo hipnótico e vulgar dominam a
nossa mente e nos achatam a cognição. Deve ser verdade; aliás, verdade antiga.
Schopenhauer, no século 18, fez campanha solitária e indignada do mesmo
feitio. Só que deblaterava contra… livros! Na época, já proliferavam as
edições que seduziam os leitores das últimas novidades. E as últimas novidades,
então como agora, são quase sempre banalidades, sejam livros ou quaisquer
outros veículos. E excesso de banalidade faz mal ao espírito.
Fico a pensar: quem decide se devo ligar e olhar o telefone? Serei eu ou
o próprio telefone? Quem decide o próximo livro que eu vou ler? Eu ou o editor?
Quem é responsável pelo conteúdo que me entra pelos olhos? Eu ou o produtor do
referido conteúdo?
Nada de muito novo sob o Sol. Leiam “A Arte de Escrever”.
Em tempo: Schopenhauer é considerado um filósofo pessimista.
Pesimismo
Eksaltas
en interreto filmetoj atentigantaj pri la danĝero resti tro longan tempon
rigardante la telefonaparaton. Kaj tiuj atentigoj venas al ni per la telefono!
Oni
argumentas, ke telefonaparatoj kaj iliaj hipnotaj, vulgaraj enhavaĵoj regas
nian menson kaj subpremas nian kognokapablon. Certe estas vere; cetere, malnova
veraĵo.
Schopenhauer,
en la 18-a jarcento, faris solulan kaj indignan kampanjon pro simila afero. Sed
li indigniĝis kontraŭ… libroj! Tiutempe, jam multiĝis eldonoj, kiuj
delogis legantojn al lastaj, modaj novaĵoj. Kaj lastaj novaĵoj, tiam kaj nun,
estas preskaŭ ĉiam banalaĵoj, ĉu temas pri libroj, ĉu pri aliaj ajn materialoj.
Kaj tro da banalo malbonfaras al la spirito.
Mi
konjektas: kiu decidas, ĉu mi devas ŝalti la telefonaparaton? Ĉu mi, aŭ la
aparato mem? Kiu decidas pri la proksima libro, kiun mi legos? Ĉu mi, aŭ la
eldonanto? Kiu respondecas pri la enhavo de tio, kio eniras miajn okulojn? Ĉu
mi, aŭ la produktinto de la menciita enhavo?
Nenio
vere nova sub la Suno. Legu: “La Arto Verki”.
Laste:
Schopenhauer oni konsideras pesimisma filozofo.