a bela flor amarela
PSV – 04/2023 A bela flor amarela parece que quer voar; meu coração, como ela, em segredo, quer so…
meditar escrevendo
É possível que o imperador Marco Aurélio tenha escrito suas
“Meditações” apenas para si próprio. Ao fim de um dia cheio de labuta, ele
reservava alguns minutos para anotar pensamentos que o ajudassem a compreender
a vida e a si mesmo. Apoiava-se assim no exercício da filosofia estóica, que
recomenda, como ponto essencial, a reflexão constante, antes da ação.
Ao que parece, a escrita o ajudava. Meditar escrevendo
confere maior consistência às ideias: pode-se revisar as palavras escritas
quantas vezes for necessário. Uma vez ditas, são como setas que um arco
disparou.
O assunto diz
respeito ao nosso tempo. Dois milênios depois, parece generalizada a tendência de se
expressar sem refletir, seja por meio da fala, seja pela escrita. E pior: de
agir impensadamente.
Ainda bem que os escritos do imperador chegaram até nós.
Mediti skribe
Eble la imperiestro Marko Aŭrelio verkis siajn “Meditojn”
nur por si mem. Fine de tago plena de penado, li rezervadis kelkajn minutojn
por noti pensojn, kiuj povus helpi lin kompreni la vivon kaj sin mem. Li tiel
sin apogis sur la ekzerciĝado de la stoika filozofio, kiu rekomendas, kiel
esencan punkton, konstante pripensi, antaŭ ol agi.
Ŝajne, skribado helpis lin. Mediti skribe donas pli da
konsisto al ideoj: oni povas revizii skribitajn vortojn kiomfoje estas necese.
Unu fojon diritaj, ili estas kvazaŭ sagoj, kiujn pafarko ĵetis.
Ĉi tiu temo koncernas nian tempon. Post du jarmiloj, ŝajnas
ĝenerala la tendenco sin esprimi senpripense, ĉu per paroloj, ĉu per skribo.
Kaj eĉ pli malbone: agi senpripense.
Feliĉe la skribaĵoj de la imperiestro alvenis ĝis ni.
meditar escrevendo
É possível que o imperador Marco Aurélio tenha escrito suas
“Meditações” apenas para si próprio. Ao fim de um dia cheio de labuta, ele
reservava alguns minutos para anotar pensamentos que o ajudassem a compreender
a vida e a si mesmo. Apoiava-se assim no exercício da filosofia estóica, que
recomenda, como ponto essencial, a reflexão constante, antes da ação.
Ao que parece, a escrita o ajudava. Meditar escrevendo
confere maior consistência às ideias: pode-se revisar as palavras escritas
quantas vezes for necessário. Uma vez ditas, são como setas que um arco
disparou.
O assunto diz
respeito ao nosso tempo. Dois milênios depois, parece generalizada a tendência de se
expressar sem refletir, seja por meio da fala, seja pela escrita. E pior: de
agir impensadamente.
Ainda bem que os escritos do imperador chegaram até nós.
Mediti skribe
Eble la imperiestro Marko Aŭrelio verkis siajn “Meditojn”
nur por si mem. Fine de tago plena de penado, li rezervadis kelkajn minutojn
por noti pensojn, kiuj povus helpi lin kompreni la vivon kaj sin mem. Li tiel
sin apogis sur la ekzerciĝado de la stoika filozofio, kiu rekomendas, kiel
esencan punkton, konstante pripensi, antaŭ ol agi.
Ŝajne, skribado helpis lin. Mediti skribe donas pli da
konsisto al ideoj: oni povas revizii skribitajn vortojn kiomfoje estas necese.
Unu fojon diritaj, ili estas kvazaŭ sagoj, kiujn pafarko ĵetis.
Ĉi tiu temo koncernas nian tempon. Post du jarmiloj, ŝajnas
ĝenerala la tendenco sin esprimi senpripense, ĉu per paroloj, ĉu per skribo.
Kaj eĉ pli malbone: agi senpripense.
Feliĉe la skribaĵoj de la imperiestro alvenis ĝis ni.
pessoas polivalentes
“A Velhice”, de Simone de Beauvoir, é leitura desafiante.
São seiscentas páginas dedicadas a demostrar a aridez que constitui os últimos
anos de uma longa vida, na maioria das vezes. Solidão, decadência, luto, perdas,
limitações, doença, às vezes desprezo e humilhação.
Há porém pequenas luzes que brilham na escuridão. A autora
reconhece que “pessoas polivalentes” podem ser favorecidas no seu processo de
envelhecimento. Para elas, existe a chance de uma renovação de valores. Quem alimenta
múltiplos e vibrantes interesses durante a vida tem maior chance de chegar ao
fim mantendo a curiosidade, a vontade de aprender, de conviver. O engenheiro
que veleja e joga xadrez; o químico que cultiva poesia e desenha quadrinhos; o
enfermeiro que joga tênis e estuda francês; o advogado que estuda cultura
indígena e pratica montanhismo – são pessoas com maior chance de uma velhice
promissora.
Sofre-se na velhice pelas limitações físicas, mas também
pela perda da curiosidade e de horizontes. Pessoas “polivalentes” têm
horizontes mais amplos.
E não faltam atrativos neste nosso vasto mundo.
Multflankaj
personoj
“La
Maljuneco”, de Simone de Beauvoir, estas defia legaĵo. Sescent paĝoj por montri
la krudecon, kiu konsistigas la lastajn jarojn de longa vivo, plej ofte.
Soleco, dekadenco, funebro, perdoj, limigoj, malsano, foje spitado kaj
humiligado.
Ekzistas
tamen etaj lumoj, kiuj helas en mallumo. La aŭtorino rekonas, ke “multflankaj
personoj” povas esti favorataj en sia maljuniĝo. Por tiuj, troviĝas ŝanco por
renovigo de valoroj. Kiu nutras diversajn kaj vibroplenajn interesojn dum la
vivo havas pli grandan eblecon alveni al la fino tenanta scivolemon, deziron
lerni, kunvivi. Inĝeniero, kiu velas kaj ludas ŝakon; ĥemiisto, kiu kultivas
poezion kaj desegnas bildstriojn; flegisto, kiu ludas tenison kaj studas la
francan lingvon;advokato, kiu studas indiĝenan kulturon kaj praktikas
montargrimpadon — estas personoj kun pli granda ŝanco pri promesdona maljuneco.
Oni
suferas dum maljuna aĝo pro korpaj limigoj, sed ankaŭ pro perdo de scivolemo
kaj de horizontoj. Multflankaj personoj havas pli vastajn horizontojn.
Kaj ne
mankas allogaĵoj en ĉi tiu nia vasta mondo.
pessoas polivalentes
“A Velhice”, de Simone de Beauvoir, é leitura desafiante.
São seiscentas páginas dedicadas a demostrar a aridez que constitui os últimos
anos de uma longa vida, na maioria das vezes. Solidão, decadência, luto, perdas,
limitações, doença, às vezes desprezo e humilhação.
Há porém pequenas luzes que brilham na escuridão. A autora
reconhece que “pessoas polivalentes” podem ser favorecidas no seu processo de
envelhecimento. Para elas, existe a chance de uma renovação de valores. Quem alimenta
múltiplos e vibrantes interesses durante a vida tem maior chance de chegar ao
fim mantendo a curiosidade, a vontade de aprender, de conviver. O engenheiro
que veleja e joga xadrez; o químico que cultiva poesia e desenha quadrinhos; o
enfermeiro que joga tênis e estuda francês; o advogado que estuda cultura
indígena e pratica montanhismo – são pessoas com maior chance de uma velhice
promissora.
Sofre-se na velhice pelas limitações físicas, mas também
pela perda da curiosidade e de horizontes. Pessoas “polivalentes” têm
horizontes mais amplos.
E não faltam atrativos neste nosso vasto mundo.
Multflankaj
personoj
“La
Maljuneco”, de Simone de Beauvoir, estas defia legaĵo. Sescent paĝoj por montri
la krudecon, kiu konsistigas la lastajn jarojn de longa vivo, plej ofte.
Soleco, dekadenco, funebro, perdoj, limigoj, malsano, foje spitado kaj
humiligado.
Ekzistas
tamen etaj lumoj, kiuj helas en mallumo. La aŭtorino rekonas, ke “multflankaj
personoj” povas esti favorataj en sia maljuniĝo. Por tiuj, troviĝas ŝanco por
renovigo de valoroj. Kiu nutras diversajn kaj vibroplenajn interesojn dum la
vivo havas pli grandan eblecon alveni al la fino tenanta scivolemon, deziron
lerni, kunvivi. Inĝeniero, kiu velas kaj ludas ŝakon; ĥemiisto, kiu kultivas
poezion kaj desegnas bildstriojn; flegisto, kiu ludas tenison kaj studas la
francan lingvon;advokato, kiu studas indiĝenan kulturon kaj praktikas
montargrimpadon — estas personoj kun pli granda ŝanco pri promesdona maljuneco.
Oni
suferas dum maljuna aĝo pro korpaj limigoj, sed ankaŭ pro perdo de scivolemo
kaj de horizontoj. Multflankaj personoj havas pli vastajn horizontojn.
Kaj ne
mankas allogaĵoj en ĉi tiu nia vasta mondo.
personalidades esmagadoras
Há relato de que a esposa de Tolstói o considerava uma
“personalidade esmagadora”.
Existem de fato, na vida de todos nós, personalidades
esmagadoras. Que significa?
São pessoas que se postam, diante de nossos olhos, como
irresistíveis, que nos inibem, que tolhem nossa capacidade de pensar com
isenção. Pessoas que se impõem pela força de sua irradiação, de sua palavra, de
uma superioridade mental que julgamos inatingível. Não se trata apenas de
pessoas que consideramos mais inteligentes ou capazes que nós: elas vivem
melhor que nós, elas sabem mais que nós.
Nutrimos por elas o temeroso respeito que se deve a um
superior. Sentimos uma total incapacidade de nos opormos a elas, em qualquer
campo da vida. São gente aparentemente liberta do universal sentimento de
insegurança que habita o mundo.
Diante delas, somos pequeninos.
Serão mais felizes, essas personalidades esmagadoras?
Ao que consta, o casamento de Tolstói e Sofia não foi
propriamente um modelo de felicidade conjugal.
Premegantaj
personecoj
Ekzistas
informo, ke la edzino de Tolstoj konsideris lin ia “premeganta personeco”.
Ekzistas
efektive, en la vivo de ni ĉiuj, premegantaj personecoj. Kion ĝi signifas?
Ili
estas personoj, kiuj staras antaŭ niaj okuloj kiel nerezisteblaj, kiuj nin
inhibas, kiuj limigas nian kapablon libere pensi. Personoj, kiuj imponas per la
forto de sia radiado, de siaj paroloj, per ia mensa supereco, kiun ni taksas
neatingebla. Ne temas nur pri homoj, kiujn ni konsideras pli inteligentaj aŭ
kapablaj ol ni: ili vivas pli bone ol ni, ili scias pli multe ol
ni.
Ni
nutras rilate ilin la timoplenan respekton, kiun oni ŝuldas al superulo. Ni
sentas kompletan malkapablon kontraŭi ilin, en ia ajn vivokampo. Ili estas
homoj ŝajne liberiĝintaj de la universala sento de malsekureco, kiu vivas en la
mondo.
Antaŭ
ili, ni estas etaj.
Ĉu
tiuj premegantaj personecoj estas pli feliĉaj?
Verŝajne,
la kunvivado de Tolstoj kaj Sofia ne estis propradire ia modelo de geedza
feliĉo.
personalidades esmagadoras
Há relato de que a esposa de Tolstói o considerava uma
“personalidade esmagadora”.
Existem de fato, na vida de todos nós, personalidades
esmagadoras. Que significa?
São pessoas que se postam, diante de nossos olhos, como
irresistíveis, que nos inibem, que tolhem nossa capacidade de pensar com
isenção. Pessoas que se impõem pela força de sua irradiação, de sua palavra, de
uma superioridade mental que julgamos inatingível. Não se trata apenas de
pessoas que consideramos mais inteligentes ou capazes que nós: elas vivem
melhor que nós, elas sabem mais que nós.
Nutrimos por elas o temeroso respeito que se deve a um
superior. Sentimos uma total incapacidade de nos opormos a elas, em qualquer
campo da vida. São gente aparentemente liberta do universal sentimento de
insegurança que habita o mundo.
Diante delas, somos pequeninos.
Serão mais felizes, essas personalidades esmagadoras?
Ao que consta, o casamento de Tolstói e Sofia não foi
propriamente um modelo de felicidade conjugal.
Premegantaj
personecoj
Ekzistas
informo, ke la edzino de Tolstoj konsideris lin ia “premeganta personeco”.
Ekzistas
efektive, en la vivo de ni ĉiuj, premegantaj personecoj. Kion ĝi signifas?
Ili
estas personoj, kiuj staras antaŭ niaj okuloj kiel nerezisteblaj, kiuj nin
inhibas, kiuj limigas nian kapablon libere pensi. Personoj, kiuj imponas per la
forto de sia radiado, de siaj paroloj, per ia mensa supereco, kiun ni taksas
neatingebla. Ne temas nur pri homoj, kiujn ni konsideras pli inteligentaj aŭ
kapablaj ol ni: ili vivas pli bone ol ni, ili scias pli multe ol
ni.
Ni
nutras rilate ilin la timoplenan respekton, kiun oni ŝuldas al superulo. Ni
sentas kompletan malkapablon kontraŭi ilin, en ia ajn vivokampo. Ili estas
homoj ŝajne liberiĝintaj de la universala sento de malsekureco, kiu vivas en la
mondo.
Antaŭ
ili, ni estas etaj.
Ĉu
tiuj premegantaj personecoj estas pli feliĉaj?
Verŝajne,
la kunvivado de Tolstoj kaj Sofia ne estis propradire ia modelo de geedza
feliĉo.
pequeno réquiem para uma gatinha
PSVMorreu
a minha gatinha. Não sem antes deixar explícito o seu amor: veio
morrer perto de mim, discreta e silenciosamente.
O
animalzinho, doce e manso, ocupava seu lugar na casa. Tinha
existência macia como sua pelagem; a respiração emitia um …
pequeno réquiem para uma gatinha
PSVMorreu
a minha gatinha. Não sem antes deixar explícito o seu amor: veio
morrer perto de mim, discreta e silenciosamente.
O
animalzinho, doce e manso, ocupava seu lugar na casa. Tinha
existência macia como sua pelagem; a respiração emitia um …
olhar o mundo
Passo pelo Largo da Matriz, com
pressa de chegar ao meu destino.
Num banco, sob palmeiras
centenárias, está sentado um homem calmo. Ele olha ao seu redor os transeuntes,
os passarinhos inquietos, o majestoso portal da Sé, um cão que vaga, as nuvens
que flutuam… De permeio, uma brisa leve.
O homem olha o mundo,
despreocupado de compreendê-lo. Apenas olha, e vê. Passo por ele, e ele também
me vê. Por um momento, percebo quão ridícula é a minha pressa.
Por toda a vida, passei pelo
Largo da Matriz. Nunca me sentei para repousar um instante, e olhar o mundo.
Sempre a perseguir destinos obscuros. Sempre urgente.
Como me arrependo!
Rigardi la mondon
Mi trapasas la Placon de la Ĉefpreĝejo, por
urĝe alveni al mia celo.
Sur benko, sub centjaraj palmarboj,
sidas trankvila homo. Li rigardas ĉirkaŭ si la preterpasantojn, la malkvietajn
birdojn, la majestan pordegon de la Katedralo, vagantan hundon, ŝvebantajn
nubojn… Krome, pasas milda venteto.
La homo rigardas la mondon, kaj ne
okupiĝas pri kompreno. Li nur rigardas, kaj vidas. Mi preterpasas lin, kaj li
vidas ankaŭ min. Dum momento, mi perceptas, kiel ridinda estas mia urĝo.
Dum mia tuta vivo mi pasadis tra la
Placo de la Ĉefpreĝejo. Neniam sidiĝis por iom ripozi, kaj rigardi la mondon.
Mi ĉiam postkuris obskurajn celojn. Ĉiam urĝe.
Kiel mi pentas!