La Esperanta Duolingo:
ĉu la fino de la cifereca fatamorgano?
La sekvanta artikolo unue aperis en revuo Esperanto n-ro 1373 en novembro 2022, p.223. Ĝi estas simpligita kaj mallongigita por uea.facila.
En junio 2022, Duolingo anoncis ke ĝi ne finpretigos kaj enretigos la ĉinan version de la lernilo alportinta tiom da espero al esperantistoj. La ekonomia sistemo de la retejo evoluis kaj ĝi ne plu akceptos volontulan laboron.
Saman seniluziiĝon travivis la komunumo, kiam la retejo Ipernity en la fino de 2018 simple forviŝis preskaŭ 15 TB da datumoj. Dum la jaroj 2010-aj, esperantistoj vaste kontribuis al tiu retejo, precipe en la muzika kampo. Granda parto de tiu produktado en unu nokto perdiĝis.
De longaj jaroj multaj esperantistoj laŭdas la “liberan” ciferecan mondon kaj forlasas la tradiciajn mediojn. Ja unua-vide tio havas kelkajn sendubajn avantaĝojn: eblas tuj tutmonde atingi vastan publikon, eblas memstare komenci ian ajn projekton. Sed ĉu ili vere komprenis la ekonomian bazon kaj la riskojn de tiu cifereca mondo? La ellaborado de tiuj retejoj estas ege kosta, precipe se plurlingvaj. Ilia programado postulas konstantan ĝisdatigon.
Duolingo, kiel la aliaj ŝajne senpagaj servoj, estas firmao kiu celas kreadon de profito. Tiaj firmaoj komencas per “volontula laboro”, sed poste transiras al alia sistemo. Duolingo evoluigis sian instru-sistemon danke al senpagaj laborantoj, kiuj kreis kursojn en multaj lingvoj. Tiel ili kontribuis al kreo de pozitiva bildo de la firmao kaj al la elpensado de taŭga lernilo.
Sed hodiaŭ Duolingo nuligas la ĉinlingvan kurson de Esperanto, ĉar ĝi estonte ne estos alirebla el Ĉinio kaj tial ne alportos pagantajn uzantojn. La samon oni devas iam ajn atendi de YouTube kaj similaj, kie esperantistoj investis grandajn energion kaj laboron. Baldaŭ tiuj retejoj ne plu gastigos senpage filmetojn spektatajn de nur dekoj aŭ nur centoj da homoj jare. Nur Wikipedia, kiu fariĝis fondaĵo, ne apartenas al tiu sistemo.
Estas facile kompreni, kial Wikimedia EO (Esperanto) petis en la lasta, montreala Universala Kongreso sian aliĝon al UEA kiel faka asocio. Tiu paŝo montras, ke por resti daŭri-pova, necesas konstanta kunlaboro inter la novaj agad-rimedoj kaj la tradicia movado. Nediskutebla restas la fakto ke la cifereca mondo estas modernigo, kiun la Esperanto-mondo devas kiel eble plej rapide efektivigi. Oni tamen ne kredu, ke ĝi estas senpaga, kontraŭe ĝi kreas novajn kostojn.
En la hodiaŭa mondo, kie ekonomio kaj profit-dono estas la ĉefa celo, alternativaj movadoj kiel la esperantista devas defendi sin kontraŭ la risko malaperi en la ciferecan nigran truon. Tial la plifortigo de kunlaborado en kaj kun UEA estas absolute necesa.
Pascal Dubourg Glatigny