Kajtoj estas ŝat-okupo kaj sporto en okcidentaj landoj, kaj ili estas eĉ pli gravaj en Azio. Tie ili estas tradiciaj, tre popularaj, kaj povas esti tre belaj artaĵoj.
Cetere ili delonge utilas al sporto, veter-scienco, fotado kaj militado, interalie. Kaj ili certe fariĝos produktiloj de energio dum la 21-a jarcento aere, supermare kaj eĉ submare!
Kajtoj verŝajne estis inventitaj de fiŝkaptistoj el aziaj insuloj. Ili aperis antaŭ ĉirkaŭ 2500 jaroj. Komence ilia celo estis altiri la atenton de spiritoj. Sed ili rapide fariĝis mesaĝiloj kaj ankaŭ armiloj, ĉar ili permesis ataki la malamikon per fajro. Poste montriĝis, ke ili ankaŭ kapablas transporti homon!
Kajtoj aperis en la Okcidento nur fine de la 12-a jarcento, sed vere utilis en diversaj fakoj ekde la 18-a jarcento. Tiam oni malkovris, kiel per kajtoj eblas forigi la danĝeron de fulmo. Kaj fine de la 19-a jarcento, oni faris la unuajn fotojn el la aero per fotilo ĉe kajto!
En nia tempo eblas aĉeti multajn specojn de kajtoj je ĉiaj prezoj, kelkfoje tre multekostaj. Ekzistas ankaŭ simplaj kajtoj faritaj per ligno kaj tukoj, arbofolioj aŭ filikoj, aŭ eĉ per ordinaraj plastaj sakoj. Kaj ludantoj same ĝojas pri ĉiuj!
Kiel ĉiam, ilia uzo dependas de la homoj kaj de iliaj celoj.
En milito, kajtoj utilis en la pasinteco por kontroli la agojn de la malamiko aŭ por ataki regionojn per fajro. Ni ĉiuj scias, ke ilia plej moderna parenco, flugrobotoj, tre utilas dum militoj…
Kaj jen iliaj pacaj uzoj: kajtoj utilas por foti, por antaŭvidi la veteron, por helpi al radio-elsendoj, por konstrui pontojn trans riveregoj, kaj simile. Ili ankaŭ povas produkti energion.
Jam de tre longe la homoj utiligas senkostajn naturajn energiojn, kiel venton kaj moviĝantan akvon. Dum la dudeka jarcento, industriaj solvoj ŝajnis simplaj, malmultekostaj kaj sendanĝeraj, sed ni nun scias, ke ili detruadas la planedon pro poluado.
Ĉu vere simplaj ludiloj, kiel kajtoj, povas produkti malmultekostan energion, kiu estas ankaŭ bona por la viv-medio? Ŝajnas ke jes: skota projekto starigos reton de kajt-centraloj en la sudokcidento de Skotlando, kiu produktos elektron dum 350 tagoj jare per vent-energio. Similaj projektoj ekzistas en Nederlando kaj Italujo, kaj certe estas aliaj projektoj tra la mondo. Aliaj projektoj, tre utilaj precipe ĉe insuloj, okupiĝas pri produktado de energio per la regula fluado de la tajdoj.
Kris Kezer